1905 – Birinci Rus Devrimi – Çarlık rejimi çatırdıyor
1905 – Birinci Rus Devrimi – Çarlık rejimi çatırdıyor
Mançurya savaşının maliyeti ve olumsuz sonuçları halklar arasındaki hoşnutsuzluğu doruğa çıkardı. Liberaller bir kongre (zemstova) toplayarak parlamento temeline dayanan anayasal bir rejim talep ettiler. Popülistlerin mirasçısı devrimci-sosyalistlerle bolşevikler ve menşevikler olarak bölünen Marksist sosyalistler, ülkede yükselmekte olan halk hareketlerini örgütlemeye çalıştılar.
22 Ocak 1905’te Sen-Petersburg’da papaz Gapone’nin önderliğindeki bir işçi gösterisinde açılan ateş sonucu 1.000’e yakın işçi yaşamını yitirdi. “Kanlı Pazar” olarak anılan bu olayın ardından, ikinci zemstova kongresisini toplayan liberaller, Grandük Sergey’in öldürülmesi olayına karışan teröristler, Potemkin Zırhlısı İsyanı ile çalkalanan askerler, San Petersburg’daki grevler gibi eylemler yapan işçiler ve tarım kesimlerinde ve çeşitli uluslar (Finlandiya, Ukrayna, Gürcistan) içinde çalkalanmalar başladı.
30 Ekim 1905’te II. Nikolay, seçilmiş bir parlamento ve halka özgürlük vaat eden bir manifesto yayımladı. Finlandiya’ya özerklik ve genel oy hakkı verdi. Bu arada çalkantılar da devam etmekteydi. Ordu birliklerinin Mançurya’da dönüşü ve 1906 temel yasalarıyla birlikte düzen de sağlandı. Ekimciler çarın getirdiği anayasal rejimle yetindiler; bu rejim büyük toplumsal kategorileri temsil eden seçim bölgelerinde eşitlik gözetmeyen bir sistemle seçilen Duma’yı temel alıyordu. Anayasal Demokrat Parti (KD) genel oy ve parlamenter rejim talep etti; Menşevikler, ülkede bir dönüşüm gerçekleştirebilmek için bu burjuva partisiyle yakınlaşmayı düşündüler. Ancak devrimci sosyalistler ve bolşevikler, halk kitlelerini Çarlık Rusyası’nın siyasi ve sosyal rejimine karşı ayaklandırmak üzere eylemlere başladılar.
Sovyet Devrimi diğer maddeleri
- Sovyet Devrimi Giriş
- 1905 – Birinci Rus Devrimi – Çarlık rejimi çatırdıyor
- 1915/1916 – Rusya’da devrime adım adım
- 1917 – Çarlık rejiminin devrilmesi
- 1917 – Sovyetlerde radikalleşmenin artışı
- Lenin’in Uzaktan Mektupları ve Nisan Tezleri
- Rusya’da Bolşeviklerin iktidarına doğru
- Temmuz 1917 – Sovyetler’de başarısız darbe girişimi
- 1917 – Sovyetler’de Toplumun Bolşevikleştirilmesi
- Ekim 1917 – Sovyet Devrimi tamamlandı
Makale ne kadar kullanışlı?
Değerlendirmek için bir yıldıza tıklayın!
Ortalama 0 / 5. Oy sayısı: 0
Şimdiye kadar oy yok! Bu gönderiyi ilk değerlendiren siz olun.