22 Haziran 1919 – Amasya Genelgesi
Amasya’ya gelen Mustafa Kemal Paşa, direniş için kurulan fakat dağınık bir durumda olan kuruluş ve kuvvetleri birleştirmek, bir merkezden idare etmek için çalışmalarını sürdürmektedir.
Bu maksatla Sivas’ta bir millî kurul toplanmasına karar vermiştir. Hazırladığı genelgeyi, çağrısına uyarak gelen arkadaştan Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Refet beyler de imzalamıştır. “Amasya Genelgesi” adıyla anılan bu tamimde şu hususlar belirtiliyor:
1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. Hükümet, millet için üstlendiği görevi yerine getirememekte, bu durum ise milletimizin haklarını kaybettirmektedir.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin inancı ve kararı kurtaracaktır.
4. Milletin haklarını dünyaya duyurmak için, her türlü tesir ve kontrolden uzak, bir milli heyetin kurulması zorunludur.
5. Anadolu’nun her bakımdan güvenli bir yeri olan Sivas’ta millî bir kongrenin toplanması kararlaştırmıştır.
6. Bu kongreye her ilden, her sancaktan milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin seçilerek hemen yola çıkarılması gereklidir.
Amasya Genelgesi’nin sonuçları;
- Türk inkılabının ihtilal safhası başlamıştır.
- Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi,amacı yöntemi belirlenmiştir.
- İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir.
- İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır.
- Türk Milleti hem İstanbul’a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağırılmıştır.
- Kurtarıcı olarak görülen padişah, hilafet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşüncesi almıştır.
- Üstü kapalı olarak “Temsil Kurulu”‘nun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
- Mustafa Kemal padişah tarafından kendisine verilen yetkiyi halkın yararı doğrultusunda en iyi şekilde kulanmıştır.
- Direniş esasları ilk defa Amasya’da yazılı bir ilke haline getirilmiştir.
- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. İlk kez ulusal egemenlikten bahsedilmiş olup; Evrensel bir maddedir.
- Cemiyetleri birleştirmek için Sivas’ta bir kongre toplanma kararı alınmıştı.
- Ordu tehris edilmeyecek Erzurum’a gelen delegeler doğrudan Sivas’a geleceklerdir.
