Birinci Meşrutiyet – Giriş
Böylece, yönetime katılma ve hukuk devleti olma yolunda bir adım atılmış oldu. Padişahın o güne kadar tek başına kullandığı egemenlik yetkilerinin, yasama-yürütme-yargılama işlevleri halinde bölünmesi ve halkın da temsilcileri eliyle devlet çarkının işlemesine katılmaya başlaması önemliydi.
Nitekim, Kanunuesasî’nin bütün olumsuz ve aksak yönlerine karşın, ilk Osmanlı parlamentosunun oluşmasıyla başlayan yeni siyasî hayat, Türkiye’de bir parlamentoculuk geleneğinin yerleşmesi bakımından önemli bir adım oldu. Bu şekilde doğan « parlamento ideali », daha sonraki dönemlerdeki siyasî uyanışı da beslemiştir. Bunda, yetkileri Kanunuesasî tarafından hayli sınırlandırılmış olan Meclisi Mebusan’ın, meşrutiyete ve parlamentonun haklarına sahip çıkma gayretinin payı büyüktür. Zaten ilk parlamentoculuk deneyine son verilmesinin nedenlerinden biri buydu.
Birinci Meşrutiyet’in toplumsal-siyasî alandaki temel sorunu çok-uluslu bir imparatorlukta liberalizm ve parlamentarizm çabalarını sürdürmenin güçlüğüydü. Daha çok özgürlük ve siyasete katılım, siyasî birliğin çözülmesine yol açmaz mıydı? Bu çetin sorun, İkinci Meşrutiyet deneyinin gündemindeki ana madde olacaktır.
Makale ne kadar kullanışlı?
Değerlendirmek için bir yıldıza tıklayın!
Ortalama 0 / 5. Oy sayısı: 0
Şimdiye kadar oy yok! Bu gönderiyi ilk değerlendiren siz olun.